7) سبب زدودن غفلت:
«اننی انا الله لا اله الا انا فاعبدنی و اقم الصلوة لذکری.»
من الله هستم, معبودی جز من نیست مرا پرستش کن, و نماز را برای من به پادار.
«سوره مبارکه طه: آیه 14»
تمام مشکلاتی که بشر در سطح جهان در گذشته و امروز برای خود ایجاد کرده است, به خاطر فریب خوردن از زرق و برق دنیا, و پیروی از خواسته های نفسانی می باشد, که این پیروی از هوای نفس باعث شده که دنیای خود و دیگران را به جهنم سوزانی تبدیل کند, بطوری که هم خود و هم دیگران را می سوزاند. چنانکه یکدیگر را قلع و قمع می کنند و می سوزانند که هیچ درنده ای در عالم با همنوع خود و با درنده ای دیگر چنین نمی کند. پرده غفلت جلوی عقل و چشم و گوشش را به گونه ای گرفته است که گویا نه حسابی و نه کتابی و نه مردنی در کار است, و تا زمانی که بشر درصدد کنار زدن این پرده غفلت نباشد روز به روز بر آتش دنیای خود می افزاید بطوری که آخرت خود را هم برتر از دنیایش خراب می کند.
تنها چیزی که این درد مهلک انسان را درمان می نماید و او را از خواب غفلت بیدار می کند, ذکر و یاد خداوند است. زیرا این دنیا محدود, و خواسته های بشر نامحدود, و دنیای محدود نمی تواند خواسته های نامحدود انسان را برآورده نماید. تنها چیزی که خواسته های بشر را فراهم می سازد ذکر و یاد خداست, زیرا خداوند و نعمت و قدرتش و... نامحدود استو حضرت حق می تواند هرچه به صلاح و سعادت انسان باشد برایش فراهم سازد. و اگر بشر امروز در دنیای مادی و مفاسد غرق شده است و در پایان دست به خودکشی و... می زند, برای این است که گم شده خود را که خداوند سبحان است پیدا نکرده است. بر همین اساس,
خداوند سبحان در قرآن کریمش می فرماید:
«ولقد ذرانا لجهنم کثیرا من الجن والانس لهم قلوب لایفقهون بها و لهم اعین لایبصرون بها و لهم اذان لایسمعون بها, اولئک کالانعام بل هم اضل اولئک هم الغافلون.»
به طور مسلم گروه بسیاری از جن و انس را برای دوزخ آفریدیم, و آنها قلبهایی دارند که با آن درک و اندیشه نمی کنند, چشم های روشن و حقیقت بین دارند, اما با آنها چهره حقایق را نمی نگرند و همچون (نابینایان از کنار آنها می گذرند). و با داشتن گوش سالم, سخنان حق را نمی شنوند, آنها همچون چهارپایان بلکه گمراه تر , اینان همان غافلان و بی خبرانند.
«سوره مبارکه اعراف: آیه 179»
امام صادق علیه السلام فرمود:
«ففرض علیهم الصلوة یذکرونه کل یوم خمس مرات, ینادون باسمه و یعبدونه بالصلاة و ذکرالله لکیلا یغفلوا عنه فینسوه فیدرس ذکره.»
خداوند سبحان نماز را بر آنان واجب نموده تا در هر روز پنج مرتبه به یاد او باشند, و حق تعالی را به اسمش بخوانند, و بوسیله نماز و ذکر خدا او را عبادت کنند, تا اینکه از پروردگار غافل نشوند و او را فراموش نکنند, و نام و یاد او کهنه و از بین نرود.
«وسائل الشیعة: ج 3, ص 5, علل الشرایع: ج 2, ص 10, باب 2»
حضرت علی علیه السلام فرمود:
«الغفلة تکسب الاغترار و تدنی من البوار.»
غفلت و بی خبری از یاد خداوند سبحان, انسلان را مغرور و به نابودی نزدیک می سازد. «غررالحکم: ص 99»
8) سدی در برابر گناهان:
خداوند بزرگ می فرماید:
«اتل ما اوحی الیک من الکتاب و اقم الصلوة, ان الصلوة تنهی عن الفحشاء والمنکر و لذکر الله اکبر, والله یعلم ماتصنعون.»
آنچه را از کتاب آسمانی (قرآن) به تو وحی شده تلاوت کن, و نماز را به پادار, که نماز (انسان را) از زشتی ها و منکرات باز می دارد. و ذکر خدا از آن (نهی از فحشا و منکر) هم بالاتر است. و خداوند می داند شما چه کارهایی انجام می دهید.«سوره مبارکه عنکبوت: آیه 45»
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:
«لایزال الشیطان ذعرا من المؤمن ما حافظ علی الصلوات الخمس لوقتهن فاذا ضیعهن تجرا علیه فادخله فی العظائم.»
انسان مژمن تا هنگامیکه نمازهای پنجگانه اش را سر وقت می خواند شیطان از او می ترسد, (و نمی تواند او را وسوسه کند) اما زمانیکه نمازش را ضایع نمود, (و اول وقت نخواند) بر او جرات پیدا می کند و او را در گناهان بزرگ وارد می کند.
« وسائل الشیعة : ج2, ص 18 – بحارالانوار: ج 79, ص 227»
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلم فرمود:
« من لم تنهه صلاته عن الفحشاء و المنکر لم یزد من الله الا بعدا.»
کسی که نمازش او را از فحشاء و کارهای زشت منع نکند, جز دوری از خداوند سبحان چیزی دیگری نصیبش نمی شود. «میزان الحکمة: ج5, ص 370»
امام رضا علیه السلام فرمود:
«... و صار ذلک علیه فی کل یوم و لیلة لئلا ینسی العبد مدبره و خالقه فیبطر و یطغی, و لیکون فی طاعة خالقه, والقیام بین یدی ربه زاجرا له عن المعاصی و حاجزا و مانعا عن انواع الفساد.»
نماز در هر شبانه روز واجب شد تا اینکه انسان (عبد) مدیر و خالقش را فراموش نکند (تا در اثر فراموش) سرگردان شود, و بعد ظغیان و ظلم کند. و نیز نماز واجب شد تا بشر مطیع خداوند باشد. و ایستادن در برابر حق تعالی باعث جلوگیری از گناهان می شود, و سپر و مانع انواع فساد می گردد.
«عیون اخبار الرضا علیه السلام : ج 2, ص 104, علل الشرایع: ج2, ص11, باب2, با کمی تفاوت.»
9) باعث پاک کردن آلودگی ها:
قرآن کریم می فرماید:
«و اقم الصلوة طرفی النهار و زلفا من اللیل, ان الحسنات یذهبن السیئات, ذلک ذکری للذاکرین».
نماز را در دو طرف روز و اوائل شب به پادار, چرا که حسنات سیئات را از میان می برند و این تذکر و یادآوری است برای آنها که توجه دارند.
«سوره هود: آیه114, مثل این آیه مبارکه, سوره عنکبوت: آیه7, سوره مائده: آیه12, و سوره انفال: آیات 3و4»
چنانکه حضرت علی علیه السلام فرمود:
از حبیب خودم رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم شنیدم که فرمود:
امیدبخش ترین آیه قرآن این آیه است: «و اقم الصلوة طرفی و زلفا من اللیل, ان الحسنات یذهبن السیئات, ذلک ذکری للذاکرین». «تفسیر نمونه: ج9, ص27»
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:
«انما مثل هذه الصلوة الخمس مثل نهر جار بین یدی باب احدکم, یغتسل منه فی الیوم خمس اغتسالات فکما ینقی بدنه من الدرن بتواتر الغسل هکذا ینقی من الذنوب مع مداومه الصلاة, فلایبقی من ذنوبه شیی ء.»
مثل نمازهای پنجگانه مثل جوی آبی است که جلوی منزی یکی از شما جاری است, که شما بدن خود را بوسیله آن در هر روز پنج نوبت می شوئید. همانطوری که در اثر پنج نوبت شستن بدن شما از آلودگی پاک می شود, همچنین نمازهای پنجگانه در صورتی که همیشه (با حضور قلب) خوانده شود آلودگی های روح را که همان گناهان باشد می شوید و دیگر گناهی باقی نمی گذارد.
«مسترک الوسائل: ج3, ص15؛ وسائل الشیعة: ج3, ص7, 20»
10) وسیله ای برای زدودن غرور:
حضرت فاطمه سلام الله علیها فرمود:
«فجعل الله الایمان تطهیرا لکم من الشرک والصلوة تنزیها لکم عن الکبر.»
خدای بزرگ ایمان را برای پاک شدن شما از شرک و نماز را برای زدودن کبر و غرور از شما قرار داده است.«احتجاج طبرسی: ص99»
کسی که خداوند بزرگ که قدرت و هستی و خالق مطلق است شناخت. و در برابر چنین خدائی به خاک افتاد, دیگر جز او چیزی نمی بیند تا منشا کبر و غرور شود, بلکه هرچه دارد اعم از فرزند و مال و زیبایی و قدرت و تمام هستی خود را از او می داند.
